Bằng chứng công việc (PoW) đóng vai trò là cơ chế đồng thuận được sử dụng trong mạng blockchain để xác thực giao dịch và đảm bảo an toàn cho mạng lưới. PoW liên quan đến việc những người tham gia, thường được gọi là nhà khai thác (miner), giải các câu đố toán học phức tạp để tạo ra các khối mới và thêm chúng vào blockchain. Quá trình này giúp duy trì tính phi tập trung và bảo mật của mạng bằng cách ngăn chặn bất kỳ thực thể nào giành quyền kiểm soát.
Trong quá trình của Bằng chứng công việc, nhà khai thác sẽ tham gia vào một cuộc thi để giải các câu đố mật mã, được gọi là hàm băm (hash), đòi hỏi sức mạnh tính toán đáng kể. Nhà khai thác đầu tiên giải được câu đố có thể thêm khối mới vào blockchain và nhận thưởng tiền điện tử. Những câu đố này liên quan đến việc tìm một giá trị băm cụ thể đáp ứng tiêu chí độ khó của mạng, đòi hỏi các quy trình tính toán chuyên sâu khi nhà khai thác liên tục nhập các giá trị khác nhau cho đến khi tìm được giá trị băm phù hợp. Khi nhà khai thác giải được câu đố, khối mới sẽ được truyền đến mạng và các node khác sẽ xác minh tính chính xác của đáp án. Nếu phần lớn các node đồng ý, khối đó sẽ được thêm vào blockchain. Như một phần thưởng cho những nỗ lực của mình, nhà khai thác sẽ nhận được tiền điện tử mới được tạo ra và phí giao dịch từ các giao dịch được đưa vào khối.
Bảo mật:
Độ khó tính toán khi giải các câu đố đảm bảo rằng việc sửa đổi blockchain đòi hỏi năng lượng tính toán đáng kể, khiến kẻ tấn công không thể thao túng lịch sử giao dịch.
Phi tập trung:
PoW hỗ trợ mạng lưới phi tập trung khi cho phép bất kỳ ai có sức mạnh tính toán cần thiết cũng có thể tham gia khai thác, giảm thiểu rủi ro kiểm soát tập trung.
Lịch sử đã được chứng minh:
Là cơ chế đồng thuận ban đầu được Bitcoin sử dụng, PoW có một lịch sử đã được chứng minh là có thể duy trì một blockchain an toàn và ổn định.
Tiêu tốn năng lượng:
Được biết đến với mức sử dụng năng lượng cao, PoW gây ra những lo ngại về môi trường và thúc đẩy việc tìm ra những giải pháp thay thế tiết kiệm năng lượng hơn.
Vấn đề về khả năng mở rộng:
Cường độ tính toán của PoW hạn chế khả năng xử lý giao dịch của mạng, gây khó khăn cho các ứng dụng quy mô lớn.
Sức mạnh khai thác tập trung:
Mặc dù có bản chất phi tập trung, PoW có thể dẫn đến tình trạng tập trung sức mạnh khai thác, vì những người có nhiều tài nguyên hơn có thể mua được thiết bị khai thác tốt hơn, tăng cơ hội giải quyết các câu đố.
- Bitcoin: Đồng tiền điện tử đầu tiên và nổi tiếng nhất sử dụng PoW, truyền cảm hứng cho nhiều đồng tiền điện tử khác áp dụng cơ chế đồng thuận này.
- Ethereum: Ban đầu sử dụng PoW nhưng đã chuyển sang Bằng chứng cổ phần (PoS) với bản nâng cấp Ethereum 2.0 để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng và hiệu quả năng lượng.
Proof of Work là công nghệ nền tảng trong tiền điện tử, cung cấp phương pháp an toàn và phi tập trung để xác thực giao dịch và duy trì tính toàn vẹn của blockchain. Mặc dù hiệu quả, nhưng vấn đề về tiêu thụ năng lượng và khả năng mở rộng đã thúc đẩy việc khám phá các cơ chế đồng thuận thay thế, ví dụ như Bằng chứng cổ phần (PoS).