Thành công là NFT, thất bại là NFT, sự thăng trầm của công ty trong mắt 18 nhân viên nội bộ OpenSea

Tiêu đề gốc: Sự thăng trầm của NFT được tạo ra và hủy bỏ OpenSea

Tác giả gốc: Ben Weiss, theverge

Bản tổng hợp gốc: Arain, ChainCatcher

Vào tháng 4, vào một buổi chiều mùa xuân nhiều mây, tôi đã tham dự NFT.NYC lần thứ bảy, thiên đường cho tất cả những người tin tưởng vào hình ảnh khỉ JPEG kèm theo thẻ giá và các NFT khác. Vào ngày hôm đó, tại Trung tâm Javits trời mưa rất to và bữa tiệc theo chủ đề "NFT Super Bowl" này dường như bị bỏ hoang.

"Số lượng người tham gia năm nay chắc chắn là nhiều nhiều hơn năm ngoái," Ric Johnson, người đang quảng cáo NFT cho phép mọi người bỏ phiếu về việc liệu Donald Trump có nên vào tù hay không, nói với tôi một cách lịch sự.

Một người tham dự chỉ cho tôi biết tên trực tuyến của anh ấy, Big Mac (có một nền văn hóa ẩn danh mạnh mẽ trong cộng đồng tiền điện tử), nói rằng hội nghị này giống "Super Bowl" của NFTs hơn. ".

Và Tom Smith, một người bán NFT của cây cần sa được nhân cách hóa tại một quầy hàng, thậm chí còn thẳng thừng nói: "Ở đây trông vắng vẻ quá."

Là một trong những công ty nổi tiếng nhất trong ngành, OpenSea là một trong những nhà tài trợ cho hội nghị này, nhưng người đồng sáng lập 33 tuổi và Giám đốc điều hành hiện tại Devin Finzer lại không xuất hiện ở đâu cả. Người đồng sáng lập khác của OpenSea, Alex Atallah (người đã rời xa công ty khởi nghiệp) đã lên sân khấu chính tại một trong những hội nghị đầu tiên, nhưng anh ấy không muốn nói về câu chuyện đã khiến anh ấy và Finzer trở thành hai tỷ phú trên giấy. dành cho triệu phú. Thay vào đó, ông chủ yếu nói về trí tuệ nhân tạo.

Mặc dù tiền điện tử có thể đang phục hồi về giá trị, nhưng một câu chuyện được cường điệu hóa từ đợt bùng nổ tiền điện tử gần đây nhất lại không: NFT. Theo CryptoSlam, tổng doanh số hàng tháng của loại tài sản này đạt đỉnh hơn 6 tỷ USD vào tháng 1 năm 2022. Đến tháng 7 năm 2023, con số đó đã giảm xuống dưới 430 triệu USD. NFT đang tồn tại nhưng đã ở trong tình trạng khó khăn nghiêm trọng.

"Mẹ tôi nghĩ tôi là kẻ nói dối," tôi tình cờ nghe được một người tham dự nói.

Tại OpenSea, nơi từng là thị trường giao dịch NFT lớn nhất, ngày càng có nhiều cơn bão đang ập đến. Một trong những công ty khởi nghiệp tư nhân có giá trị nhất nổi lên từ vườn ươm Y Combinator hiện đang phải đối mặt với các vụ kiện tụng đang chờ xử lý từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và các "vấn đề" chưa được báo cáo trước đây từ Hoa Kỳ và Sự chú ý từ thuế quốc tế cơ quan, gia tăng cạnh tranh, cáo buộc phân biệt giới tính và luân chuyển nhân viên.

Qua các cuộc phỏng vấn với 18 nhân viên hiện tại và cựu nhân viên, cũng như các tài liệu nội bộ của công ty và cuộc trò chuyện với các nhà đầu tư, nghệ sĩ và các bên liên quan khác trong ngành NFT, một công ty đã lấy cảm hứng từ hình ảnh mèo JPEG The Câu chuyện về cách công ty khởi nghiệp phát triển thành thứ mà một cựu nhân viên gọi là "phiên bản rút gọn" của Meta rất sống động, nhưng giờ đây dường như bị lạc giữa văn hóa công nghệ lớn và tiền điện tử.

Ra khỏi vườn ươm

Finzer từng mô tả OpenSea là cửa ngõ cho một thế giới mới to lớn lối vào Internet. Nhưng giờ đây khi cơn sốt NFT đã giảm bớt, tuyên bố đó có vẻ nông cạn.

Vào năm 2017, Finzer, khi đó ở độ tuổi 20, đã hợp tác với Atallah, một sinh viên tốt nghiệp Stanford và là chuyên gia trong ngành công nghệ khoảng 20 tuổi, để thành lập một công ty khởi nghiệp. Ban đầu, Finzer và Atallah dự định sử dụng tiền điện tử để trả tiền chia sẻ Wi-Fi với người lạ và vào tháng 1 năm 2018, họ đã đăng ký thành công vào Y Combinator, vườn ươm nổi tiếng đã khai sinh ra những gã khổng lồ công nghệ như Airbnb.

Đó cũng là thời điểm blockchain (nghĩa là cơ sở dữ liệu phi tập trung do không ai kiểm soát) đã mở ra một làn sóng sốt khác và các nhà phát triển đang quảng bá một A mới cách lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn trên blockchain. Cách tiếp cận mới gọi những token này là “không thể thay thế được”, nghĩa là chúng không giống như Bitcoin. Nói cách khác, những người nắm giữ NFT có thể khoe rằng họ là chủ sở hữu thực sự của một con vượn hoạt hình được ghi lại trong cơ sở dữ liệu bất biến.

Những người trong ngành cho biết những token này có thể đại diện cho hầu hết mọi thứ: chứng thư bất động sản, bằng sáng chế, hợp đồng, quyền bất động sản ảo. Nhưng vào cuối năm 2017, một công ty tên là Dapper Labs đã quảng bá một ứng dụng thu hút người dùng hàng ngày: CryptoKitties, một trò chơi mà người dùng có thể mua và bán phim hoạt hình về mèo trên Ethereum, một trong những blockchain phổ biến nhất.

Theo những gì một số người khẳng định là thế hệ tiếp theo của Internet, không chỉ có ảnh JPEG về mèo được lưu hành. Ngoài ra còn có CryptoPunks, hình ảnh các nhân vật pixel đội mũ mohawk và đeo kính râm; và thẻ giao dịch kỹ thuật số lấy cảm hứng từ Pepe the Frog, một trò chơi với những tình tiết bất ngờ (và đôi khi có âm điệu phân biệt chủng tộc) và EtherTulips, hoa tulip ảo, ahem, "chiến đấu". " nhau.

Finzer và Atallah nhận thấy cơn sốt này và quyết định chuyển hướng.

“Họ rất tham vọng,” John Caraballo, một nhà thầu được thuê trong ba tháng để viết mã ban đầu cho trang web OpenSea, nói với tôi. "Những gì họ đang xây dựng rất tiên tiến và chưa từng được thực hiện trước đây." Vào tháng 5 năm nay, sau khi tốt nghiệp Y Combinator (cùng kỳ cũng bao gồm các dự án truyền cần sa như soda và liệu pháp tâm lý dựa trên VR), Finzer và Atallah thông báo rằng họ đã huy động được 2 triệu đô la tài trợ cho thị trường NFT của mình — được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư nổi tiếng bao gồm Quỹ sáng lập Peter Thiel.

“Sẽ có những nền kinh tế hoàn toàn khác với những tưởng tượng ngông cuồng nhất của chúng ta — và chúng tôi hy vọng có thể giúp biến chúng thành hiện thực,” Finzer cho biết trong một bài đăng trên blog thông báo về khoản tài trợ . đã viết. "Mọi thứ mới bắt đầu trở nên thú vị..."

Trong ba năm qua, ngành NFT không mấy sôi động. Theo dữ liệu từ DappRadar, nền tảng OpenSea chỉ được vài trăm nhà giao dịch sử dụng mỗi ngày trong suốt năm 2020. Vào thời điểm đó, công ty có chưa tới 10 nhân viên, một cựu nhân viên cho biết.

(Người phát ngôn của OpenSea Joshua Galper cho biết hàng chục nghìn người đang sử dụng trang web của OpenSea mỗi tuần vào giữa năm 2020.)

"Toàn bộ cuộc đời của họ là OpenSea", cựu nhân viên nói với tôi về các thành viên khác trong nhóm, bao gồm Finzer và Atallah. "(Công việc) này thực sự rất thú vị nhưng đồng thời cũng rất nghiêm ngặt và rất căng thẳng."

Di chuyển khi có gió thổi

Sau đó, vào tháng 3 năm 2021, thị trường NFT bắt đầu nóng lên. Nghệ sĩ Mike Winkelmann, hay được biết đến với cái tên Beeple, đã bán đấu giá một NFT trị giá 69 triệu đô la. Theo dữ liệu từ DappRadar, giá trị NFT được bán trên nền tảng OpenSea đã tăng hơn gấp ba lần so với tháng trước.

OpenSea có thể thu phí hoa hồng lên tới 10% từ mỗi giao dịch và doanh thu tăng lên đã thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Cùng tháng đó, Finzer thông báo rằng OpenSea đã huy động được 23 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm cả nhà đầu tư mạo hiểm khổng lồ Andreessen Horowitz, định giá công ty ở mức 123 triệu USD. OpenSea trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết và công ty bắt đầu mở rộng.

“Thật điên rồ,” một cựu nhân viên nói với tôi. "Tất cả chúng ta đều đội nhiều chiếc mũ."

Cơn sốt NFT vẫn tiếp tục. Sau khi tác phẩm nghệ thuật của Beeple đạt doanh thu kỷ lục, một công ty có tên Yuga Labs đã ra mắt Câu lạc bộ du thuyền Bored Ape, một bộ sưu tập NFT gồm 10.000 con khỉ hoạt hình mà những người nắm giữ được hứa sẽ có quyền truy cập vào các sự kiện, đặc quyền và sản phẩm độc quyền. Người ta chi hàng triệu đô la để tự nhận mình là chủ nhân thực sự của một con vượn có mái tóc vàng hoặc cặp kính râm hình trái tim.

“Khi lần đầu tiên tôi nhìn thấy Boring Ape, tôi đã nghĩ, ‘Cái quái gì vậy?’” một cựu nhân viên nói. “Vậy thì hãy xem mọi người đang trả bao nhiêu tiền. đối với điều này - thật điên rồ.”

Khi có thêm nhiều bức ảnh về loài vượn, người chơi chữ, mèo và chim cánh cụt được đổi chủ, thì hoa hồng mà OpenSea thu được cũng vậy. Theo tài liệu nội bộ của công ty, doanh thu tăng vọt từ 9 triệu USD trong quý 2 năm 2021 lên 167 triệu USD trong quý 3 và 186 triệu USD trong quý 4.

“Đó là khoảng thời gian rất thú vị,” một nhân viên khác nói. “Khi bạn tung ra một tính năng mới, rất nhiều người sẽ nói về nó.”

p>

Đột nhiên, nền tảng giao dịch của Finzer và Atallah bắt đầu tạo ra dòng tiền đáng kể và các nhà đầu tư đổ xô vào đó. Vào tháng 7, công ty khởi nghiệp này đã đảm bảo được một vòng cấp vốn khác, huy động được 100 triệu USD với mức định giá 1,5 tỷ USD.

“Thật sự rất thú vị khi những người nổi tiếng xuất hiện và làm đủ mọi cách để kiếm tiền,” một nhân viên cũ cho biết. Những người mà tôi đã không liên lạc trong nhiều năm đang cử tôi đi. email... Mọi người đều nhìn thấy cơ hội làm giàu ”

Giao dịch nội gián, rút tiền, tranh chấp quyền chọn... Rắc rối ập đến

Nhưng khi quỹ tăng lên thì các vấn đề cũng tăng theo. “Mọi điều căng thẳng đều giống như ngày tận thế,” Finzer nói vào năm 2023, khi nhớ lại những ngày đầu công ty đối với nhân viên.

Vào tháng 9 năm 2021, OpenSea đã yêu cầu giám đốc sản phẩm Nate Chastain từ chức sau khi một số người trong ngành phát hiện ra rằng ông đã sử dụng thông tin nội bộ để giao dịch NFT. Cách tiếp cận của Chastain rất đơn giản. Cứ sau vài ngày, OpenSea lại quảng cáo một bộ sưu tập NFT mới trên trang chủ của mình. Vì nền tảng này trên thực tế là nơi chính để mua và bán NFT nên giá của các mã thông báo này sẽ tăng sau khi chúng được giới thiệu trên trang web. Chastain biết cái nào sẽ được chọn, vì vậy ngay sau khi NFT xuất hiện trên trang chủ, anh ta đã lật chúng để kiếm lời. Một cựu nhân viên cho biết: “Những gì Nate đang làm khá phổ biến trong cộng đồng này vào thời điểm đó”.

Chastain cuối cùng đã bị kết án ba tháng tù — vụ truy tố thành công đầu tiên về giao dịch nội gián NFT của Bộ Tư pháp. Tuy nhiên, giao dịch nội gián chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong các vấn đề của OpenSea. Người dùng cũng tức giận về việc trang web ngừng hoạt động, thư rác hoặc các bộ sưu tập NFT cố tình gian lận và NFT bị đánh cắp. “Nó giống như một cuộc truy hoan đẫm máu,” một cựu nhân viên nói với tôi về tình trạng khó khăn nghiêm trọng của hệ thống phúc lợi công cộng. Một cựu nhân viên khác cho biết người dùng nói đùa rằng OpenSea nên đổi tên thành "BrokenSea" (có nghĩa là "Biển vỡ").

"OpenSea cố gắng duy trì khả năng đáp ứng và tập trung vào người dùng của mình," Galper nói.

Để đối phó với sự gia tăng đột ngột về khối lượng giao dịch và các vấn đề khác, Finzer và Atallah cần mở rộng đội ngũ nhân viên của OpenSea và bắt đầu tuyển dụng nhân sự, theo nhiều báo cáo. nhân viên cũ. Nhân tài từ một công ty công nghệ lớn hoặc có kinh nghiệm làm việc tại công ty.

“Công ty không có cơ chế thăng tiến”, một cựu nhân viên cho biết.

“Họ đã thuê những con quái vật chết tiệt này, những ‘trình thu thập dữ liệu’ từ Amazon, Facebook, Google và những thứ tương tự,” một cựu nhân viên khác cho biết. Giống như trong Game of Thrones. , White Walkers lọt qua kẽ hở trên cánh cửa "Hầu hết đội ngũ lãnh đạo hiện tại đều vào năm 2021. Những người tham gia vào nửa đầu năm 2022 bao gồm COO Shiva Rajaraman và CTO Nadav Hollander. Vào thời kỳ đỉnh cao, OpenSea có khoảng 300 nhân viên. —một số tiền đáng kể, và chỉ vài tháng sau, Finzer và Atallah đã viết về việc cắt giảm: "Ưu tiên của chúng tôi luôn là tìm kiếm những tài năng giỏi nhất ở bất cứ đâu, bất kể họ đến từ đâu. Các công ty công nghệ và công ty nhỏ vẫn là người bản xứ." những tài năng trong ngành tiền điện tử.” Tuy nhiên, nguồn vốn vẫn tiếp tục đổ vào vào thời điểm đó. Doanh thu của OpenSea đạt mức cao nhất mọi thời đại là 265 triệu USD trong quý đầu tiên của năm 2022. Những người đồng sáng lập cũng đã kết thúc vòng cấp vốn lớn nhất của họ cho đến nay: 300 triệu USD từ quỹ đầu tư mạo hiểm blue-chip, định giá OpenSea ở mức đáng kinh ngạc 13,3 tỷ USD. Finzer và Atallah mỗi người sở hữu 19% OpenSea tính đến cuối năm 2021, theo Forbes. Trên giấy tờ, họ đã trở thành tỷ phú. (Galper cho biết các báo cáo về cổ phần của những người đồng sáng lập trong OpenSea là không chính xác. Tuy nhiên, Forbes không đưa ra điều chỉnh về tỷ lệ sở hữu của những người đồng sáng lập.)

Các nhà đầu tư của công ty không chỉ bao gồm các nhà đầu tư mạo hiểm tập trung vào không gian tiền điện tử mà còn bao gồm những nhân vật nổi tiếng trong và ngoài Thung lũng Silicon. Họ bao gồm Á quân “Shark Tank” Mark Cuban, ngôi sao bóng rổ Kevin Durant, diễn viên Ashton Kutcher và DJ 3LAU, tất cả đều là những nhà đầu tư được công bố công khai. Theo một tài liệu nội bộ của công ty, danh sách cổ đông của OpenSea còn bao gồm James Musk, đồng sáng lập YouTube Jawed Karim, giám đốc chiến lược Adobe Scott Belsky và cựu giám đốc chiến lược của Microsoft Charlie Songhurst.

Trong vòng cấp vốn khổng lồ, Finzer, Atallah và một số nhân viên ban đầu đã lặng lẽ rút một phần vốn sở hữu của họ ra tiền mặt, theo một nguồn tin quen thuộc với thương vụ này.

Galper xác nhận với tôi rằng một số nhân viên thực sự có thể bán cổ phần của họ "trong vòng Series C", nhưng ông không nêu rõ quy mô của Finzer và Atallah.

Galper nói thêm: "Nhóm nghiên cứu và các nhà đầu tư cảm thấy việc cung cấp một số thanh khoản cho những người đã làm việc chăm chỉ để đưa công ty đạt được cột mốc này là đúng đắn. Năm nhân viên cũ nói với tôi rằng những người đồng sáng lập chưa bao giờ tiết lộ việc mua lại cổ phần thứ cấp cho tất cả nhân viên. Hai nhân viên cũ cho biết: “Tôi hơi ngạc nhiên vì họ có vẻ rất minh bạch về các quyết định khác”, đồng thời cho biết thêm rằng những người nhận được cổ phiếu sau vòng Series C là nhân viên sau đó đã bị cấm bán cổ phần của họ (Galper nói: “. công ty không thu hồi bất kỳ nhân viên nào yêu cầu bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư cụ thể sau vòng Series C." ”)

“Tin tức lớn nhất sẽ là việc bán cổ phần trên thị trường thứ cấp này . Phần còn lại sẽ kém thú vị hơn.”

Xuống dốc từ đỉnh cao

OpenSea dường như đang tụt dốc. đang hướng tới xu hướng chủ đạo, nhưng những rắc rối tiếp nối nhau. Ngay sau khi Hollander, hiện là giám đốc công nghệ của OpenSea, gia nhập công ty, nhóm của ông đã phát hiện ra một lỗ hổng nghiêm trọng trong mã của công ty có thể cho phép kẻ tấn công nhận thanh toán mà không cần gửi NFT cho nạn nhân. Mặc dù không có cuộc tấn công nào thực sự xảy ra nhưng Finzer sau đó đã nói với các nhân viên vào năm 2023 rằng “đó là một trong những điều đáng sợ nhất”.

Vào tháng 3 năm 2022, ngay khi Finzer tổ chức lễ kỷ niệm việc OpenSea được đưa vào danh sách 100 công ty có ảnh hưởng nhất hàng năm của tạp chí Time, cơn sốt NFT bắt đầu hạ nhiệt. Theo CryptoSlam, tổng doanh số bán hàng trên toàn thị trường đã giảm mạnh từ khoảng 6 tỷ USD vào tháng 1 năm 2022 xuống chỉ còn hơn 1 tỷ USD vào tháng 6. Doanh thu hàng quý của OpenSea cũng giảm sút, xuống còn 171 triệu USD trong quý II.

Tệ hơn nữa, tính đến nửa đầu năm 2022, OpenSea vẫn có phần lớn tiền dự trữ bằng ETH, loại tiền điện tử lớn thứ hai tính theo vốn hóa thị trường, theo cựu chuyên gia. nhân viên đã tham dự các cuộc họp toàn thể nhân viên). Tại cuộc họp, Finzer đã cập nhật cho nhân viên về tình hình tài chính của công ty. Ông nói rằng thay vì chuyển đổi tiền điện tử thành tài sản ít biến động hơn, OpenSea muốn hỗ trợ ngành công nghiệp tiền điện tử bằng cách nói chuyện. Vấn đề duy nhất? Đến tháng 6 năm 2022, giá ETH đã giảm gần 80% so với tháng 11 năm 2021.

OpenSea vẫn tạo ra doanh thu 171 triệu USD trong quý 2 năm 2022, nhưng sau khi trừ đi khoản lỗ do giá giảm và các khoản nợ khác, khoản lỗ ròng lên tới 1,707 tỷ USD.

(Galper phản đối con số này nhưng không cung cấp dữ liệu tài chính.)

"Tôi đã kiểu như, 'Cái quái gì vậy, bạn không phải là nhà đầu tư cá nhân của ai đó'", một cựu nhân viên nghĩ sau khi Finzer công bố sai lầm tài chính. "Tại sao chúng ta lại mạo hiểm với điều này khi chúng ta có quá nhiều lợi nhuận?" Rủi ro? 』"

Bất chấp khó khăn về tài chính, OpenSea vẫn đang thể hiện năng lực của mình tại hội nghị NFT.NYC vào mùa hè năm 2022.

“Tôi nghe nói OpenSea đã đặt toàn bộ khách sạn ở trung tâm thành phố, điều đó có đúng không?” Người đồng sáng lập hội nghị Jodee Rich tại Radio City Music Hall đã hỏi trong một cuộc họp giao lưu.

"Nghe có vẻ giống nhau," Finzer mỉm cười trả lời.

Cùng tuần đó, trong khi hầu hết nhân viên của OpenSea đang ở New York, Finzer đã tổ chức một cuộc họp toàn công ty để xoa dịu những lo ngại của nhân viên, theo hai nhân viên cũ. về tương lai của công ty. Cả hai nhân viên cũ đều cho biết thông điệp từ cuộc họp rất rõ ràng: Đừng lo lắng.

Chưa đầy một tháng sau, OpenSea sa thải 20% nhân viên.

Cùng lúc đó, Atallah cho biết ông sẽ rời OpenSea nhưng vẫn ở trong hội đồng quản trị. Các nhân viên cũ không biết tại sao Atallah lại quyết định ra đi.

Một nhân viên cho biết: "Luôn có cảm giác kỳ lạ giữa Devin và Alex và tôi không nghĩ họ rất hợp nhau."

“Tôi nghe nói họ không đồng ý với nhau về nhiều thứ,” một nhân viên khác nói.

Một nhà đầu tư OpenSea yêu cầu giấu tên cho biết Atallah đã nói với anh rằng anh rời đi với những điều kiện tốt. Nhà đầu tư nói: “Tôi nghĩ anh ấy là kiểu người thích những giai đoạn đầu của quá trình khởi nghiệp”. điều tiếp theo.'” Trong một tuyên bố, Atallah bác bỏ những gợi ý rằng anh ấy có mâu thuẫn với Finzer và lặp lại cảm xúc của nhà đầu tư: “Tôi luôn yêu thích những thứ ở giai đoạn đầu và cuối cùng quyết định muốn khám phá lại dự án kinh doanh mới của mình. rời đi để thực hiện dự án tiếp theo của mình, Finzer Chọn ở lại và lãnh đạo công ty khởi nghiệp vào thời điểm mà tình hình của công ty có vẻ rất khác so với chỉ vài tháng trước. Quý 3 năm 2022, doanh thu giảm mạnh chỉ còn 32 triệu USD, OpenSea lỗ hơn 27 triệu USD. Một cựu nhân viên cho biết: “Tinh thần trở nên bất thường rất nhanh chóng”.

Back in the Dark

p>

Vào tháng 10, một cái gai mới đối với OpenSea đã xuất hiện: một thị trường giao dịch NFT mới có tên Blur. OpenSea từng độc quyền ảo về khối lượng giao dịch NFT hàng tỷ đô la. Nhưng chẳng bao lâu sau nó phải tranh giành những mảnh vụn.

Blur được thành lập bởi một lập trình viên có bút danh "Pacman", người sau này tiết lộ danh tính thực sự của mình là Tieshun Roquerre, một sinh viên MIT 20 tuổi sinh viên bỏ học và tốt nghiệp Y Combinator. Blur đang tăng gấp đôi ý tưởng tài chính hóa NFT: coi chúng như tài sản mà các nhà giao dịch trao đổi qua lại để tìm kiếm lợi nhuận.

Nhiều nhà giao dịch chuyên nghiệp muốn tối đa hóa lợi nhuận của họ và phí bản quyền do các thị trường như OpenSea tính có thể cắt giảm lợi nhuận của họ. Blur ưu tiên đặc quyền của người giao dịch hơn người sáng tạo và không chia cho nghệ sĩ một tỷ lệ phần trăm nào đó cho mỗi tác phẩm được bán trên nền tảng của nó. Cùng với lời hứa phân phối tiền điện tử—về cơ bản là tiền miễn phí—cho những người dùng có giá trị, các nhà đầu cơ NFT đã đổ xô vào thị trường mới này.

Blur nhanh chóng làm xói mòn thị phần của OpenSea. Đến tháng 2 năm 2023, với lời hứa về một loại tiền điện tử sắp ra mắt, Blur đã vượt qua OpenSea và có khối lượng giao dịch hàng tháng gần gấp ba lần so với công ty khởi nghiệp Finzer, DappRadar đưa tin. Trong khi đó, doanh thu hàng quý của OpenSea tiếp tục giảm, xuống còn 23 triệu USD trong quý 4 năm 2022 và xuống còn 19 triệu USD trong quý 1 năm 2023.

Finzer cảm thấy buộc phải phản ứng. Một cựu nhân viên cho biết sự trỗi dậy đột ngột của Blur "đã làm gián đoạn toàn bộ tầm nhìn về sản phẩm của chúng tôi. Đó là một thảm họa".

Một nhân viên hiện tại cho biết Mô tả này gây ra sự phản đối. Họ nói với tôi: "Cho đến khi Blur ra mắt, nó không thực sự ảnh hưởng đến công việc của tôi. Tôi vẫn tiếp tục phát triển dự án và làm việc như bình thường."

Một số nhân viên cũ nói với tôi rằng OpenSea đã nhanh chóng từ bỏ sứ mệnh đưa NFT đến với đại chúng và thay vào đó quyết định phục vụ các nhà đầu cơ. Finzer thậm chí còn thảo luận về khả năng công ty phát hành tiền điện tử với các nhà sáng lập và luật sư tiền điện tử, theo một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.

Galper xác nhận rằng các giám đốc điều hành của công ty đã thảo luận về việc phát hành tiền điện tử trước đây, nói rằng: "OpenSea đã tập trung vào phát triển lâu dài hơn là tập trung vào bối cảnh cạnh tranh . Những thay đổi ngắn hạn."

Nhưng việc phát hành token sẽ là một động thái rủi ro vì Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã nhiều lần tuyên bố rằng phần lớn tiền điện tử là chứng khoán chưa đăng ký. Sau sự sụp đổ của FTX vào tháng 11 năm 2022, SEC đã phát động một cuộc đàn áp trên diện rộng đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, giải quyết hoặc đệ đơn kiện một số công ty lớn nhất trong ngành, bao gồm cả các sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase và Binance.

Sau hội nghị NFT.NYC vào tháng 5 năm 2023, OpenSea đã tiến hành một đợt sa thải khác với quy mô nhỏ hơn và không được tiết lộ, theo các nhân viên cũ. Một cựu nhân viên cho biết: “Trò đùa đang diễn ra là mọi người đều sợ NFT.NYC vì tất cả các đợt sa thải đều xảy ra sau đó”.

Viết bởi Galper Dao: " Công ty đã trải qua một cuộc tái tổ chức quy mô nhỏ, dẫn đến một số thay đổi về cơ cấu nhóm và một số nhân viên đã từ chức."

Vào tháng 8, sàn giao dịch Thông báo rằng nó sẽ ngừng thực thi tiền bản quyền của người sáng tạo khiến một số nhân viên thất vọng. Các cựu nhân viên cho biết điều đó đã gây ra một làn sóng bất đồng quan điểm trong nội bộ. Một nhân viên nói thêm: "Tôi nghĩ OpenSea vẫn chưa thực sự xác định được đối tượng mục tiêu và hành động theo đối tượng đó. Họ chỉ đang tìm hiểu thôi."

Cơ quan quản lý của SEC cơn bão

Giữa những tranh cãi về quyết định hủy bỏ tiền bản quyền của OpenSea, Finzer và đối tác của anh ấy, Yu-Chi Kuo, một, theo bài đăng trên Instagram của Kuo Một cựu quản lý quỹ phòng hộ tiền điện tử rời thành phố New York để tham gia "cuộc phiêu lưu trên sa mạc" để tham dự Burning Man. (Galper cho biết đây là lần nghỉ đầu tiên của Finzer sau hơn một năm.)

Trong khi Finzer và Kuo đang tiệc tùng trong bùn sa mạc, SEC đã thực hiện hành động thực thi đầu tiên chống lại ngành NFT, nói rằng NFT do Impact Theory, một công ty truyền thông được thành lập bởi người sáng lập Quest Nutritio, là người đăng ký chứng khoán bất hợp pháp. Chỉ vài tuần sau, SEC buộc tội Stoner Cats 2 LLC, công ty đứng sau Stoner Cats, một loạt phim hoạt hình do Mila Kunis hậu thuẫn và có sự tham gia của Ashton Kutcher và Jane Fonda, rằng NFT do công ty phát hành là chứng khoán chưa đăng ký. Impact Theory và Stoner Cats 2 đã đồng ý với các lệnh ngừng hoạt động và trả số tiền phạt pháp lý lần lượt là 6,1 triệu USD và 1 triệu USD.

Một số nhân viên của OpenSea không biết rằng công ty của họ đang vướng vào hai "vấn đề" quy định riêng biệt. SEC đã ban hành trát đòi hầu tòa của bên thứ ba cho OpenSea, một Ngoài ra, SEC đã chỉ định một luật sư chuyên phụ trách "vụ án" của OpenSea và "xuất trình các tài liệu giam giữ" với cơ quan này, theo các tài liệu nội bộ của công ty.

Cố vấn pháp lý mô tả việc qua lại là một "vấn đề của SEC" và đưa ra lời bào chữa của OpenSea trong một tài liệu nội bộ. Những lý do này bao gồm: NFT không phải là chứng khoán, OpenSea không phải là sàn giao dịch hoặc nhà môi giới chứng khoán và OpenSea được bảo vệ bởi Bản sửa đổi thứ nhất và Mục 230 của Đạo luật khuôn phép trong truyền thông, trong đó nêu rõ rằng các nhà khai thác trực tuyến không tiết lộ quyền của họ cho bên thứ ba trên nền tảng chịu trách nhiệm về nội dung. Người phát ngôn của SEC, David Ausiello cho biết: "SEC không bình luận về các cuộc điều tra có thể tồn tại hoặc không tồn tại."

Trò chơi mèo vờn chuột

Người phát ngôn của OpenSea Galper xác nhận rằng OpenSea đã nhận được yêu cầu của SEC kể từ năm 2022. Ông nói: “Là một phần trong thông lệ tiêu chuẩn của mình, chúng tôi hợp tác với các cơ quan quản lý và cơ quan thực thi pháp luật, đồng thời chúng tôi cam kết tuân thủ các luật và quy định hiện hành”.

Mặc dù vậy một số Nhân viên không biết về các vấn đề của SEC, nhưng hướng dẫn từ vựng sẽ hướng dẫn nhân viên sử dụng thuật ngữ thích hợp khi nói về NFT và OpenSea với nhau hoặc một cách công khai. Các cố vấn pháp lý yêu cầu nhân viên không nói “mua, bán hoặc thanh toán trên OpenSea”, mà thay vào đó hãy nói “mua trên blockchain”, “mua bằng MoonPay (một công ty thanh toán tiền điện tử)” hoặc “mua bằng OpenSea”. Hướng dẫn nêu rõ: "Điều quan trọng là phải phân biệt rõ ràng vì nó ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế và pháp lý của chúng tôi".

Các thuật ngữ khác mà nhân viên nên tránh sử dụng khi nói về OpenSea bao gồm "trao đổi", "môi giới", "thị trường", "lợi nhuận", "cổ phiếu", "cổ phiếu" , “giao dịch”, “nhà giao dịch” – đây là những từ thường được dùng để nói về chứng khoán và thuộc thẩm quyền của SEC.

Ngoài ra còn có cái gọi là "các vấn đề FTC", trong đó OpenSea đã nộp tài liệu cho cơ quan quản lý. Các tài liệu nội bộ mà tôi thu được không cung cấp thêm thông tin chi tiết nào ngoài việc đề cập đến sự tồn tại của các giao dịch đó và FTC đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Galper xác nhận rằng OpenSea đã nhận được yêu cầu cung cấp tài liệu của FTC và cho biết lần nộp hồ sơ cuối cùng của họ với cơ quan này là vào tháng 8 năm 2023. Ông từ chối cho biết lý do tại sao FTC và SEC yêu cầu tài liệu từ OpenSea và không bình luận khi được hỏi liệu OpenSea có nhận được Thông báo Wells hay không, thông báo chính thức từ SEC cho biết rằng một doanh nghiệp hoặc cá nhân đang phải đối mặt với vụ kiện tụng sắp xảy ra.

Một ngày sau khi tôi nói với OpenSea rằng chúng tôi dự định xuất bản câu chuyện này, Finzer đã thông báo trên nền tảng X rằng công ty khởi nghiệp của anh ấy đã nhận được thông báo của Wells. Ông viết: “Chúng tôi bị sốc khi SEC có hành động sâu rộng như vậy đối với những người sáng tạo và nghệ sĩ. Nhưng chúng tôi sẵn sàng đứng lên và chiến đấu”.

Christopher Odinet, giáo sư tại Đại học Texas A&M, người đã nghiên cứu các vấn đề pháp lý xung quanh tiền điện tử, nói với tôi: “Thông thường, khi một tổ chức yêu cầu một doanh nghiệp nộp File vì họ nghĩ có điều gì đó không ổn." Christa Laser, giáo sư tại Đại học bang Cleveland, người cũng đã nghiên cứu sự giao thoa giữa tiền điện tử và luật, nói rằng mặc dù yêu cầu cung cấp thông tin của FTC có thể xuất phát từ những nghi ngờ về chính OpenSea, nhưng mối quan tâm của nó đối với thị trường NFT có thể đơn giản là nỗ lực của cơ quan quản lý để hiểu rõ hơn về thị trường mới nổi.

"So với SEC, FTC có nhiều khả năng đưa ra các yêu cầu tài liệu không mang tính chất điều tra hơn là điều tra," bà nói.

Đồng thời, nhiều cơ quan thuế trong và ngoài nước cũng liên tục gửi yêu cầu đến OpenSea. Ví dụ: theo các tài liệu nội bộ, đã có sự qua lại giữa Cơ quan Thuế Úc (ATO) và OpenSea về việc liệu công ty khởi nghiệp có cần nộp thuế đối với các khoản phí được tính cho mỗi lần bán NFT trên nền tảng của mình hay không, cũng như trên giá đầy đủ của NFT.

Vào đầu tháng 10, nhóm pháp lý của OpenSea đã bay tới Úc để tranh luận rằng nền tảng của họ nên được miễn trừ khỏi đợt áp thuế khắc nghiệt hơn, theo tài liệu của công ty. Nếu Cơ quan Thuế Úc (ATO) không đưa ra quyết định ủng hộ OpenSea, công ty khởi nghiệp của Finzer sẽ phải chịu khoản thuế khoảng 130 triệu USD, dựa trên số liệu được thảo luận nội bộ vào tháng 8 năm 2023. Chưa kể những thắc mắc từ cơ quan thuế bang Washington, Ấn Độ và Đài Loan.

Cơ quan Thuế Úc từ chối bình luận về OpenSea, với lý do luật bảo mật và quyền riêng tư. Bang Washington từ chối bình luận vì lý do tương tự. Cơ quan thuế ở Ấn Độ và Đài Loan không trả lời yêu cầu bình luận.

Người phát ngôn của OpenSea Galper từ chối bình luận về việc công ty liên lạc với cơ quan thuế.

Theo tài liệu tôi có được, cựu cố vấn chung của OpenSea Gina Moon đã nói tại một cuộc họp toàn thể: "Chúng tôi đã thu hút sự tham gia của các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý. Có rất nhiều sự quan tâm, và cuối cùng tòa án cũng như công chúng sẽ thấy những gì chúng tôi nói."

Liệu OpenSea 2.0 có đến đúng kế hoạch không?

Vào Halloween, khi doanh thu hàng quý của OpenSea giảm xuống mức thấp nhất kể từ cơn sốt NFT, Finzer và đối tác đã tham dự hộp đêm của Heidi Klum tại Marquee ở Thành phố New York. tiệc Halloween hàng năm. Theo Instagram của Kuo, Finzer ăn mặc như một "hacker AI", đeo kính, mặc áo hoodie có logo OpenAI và cầm bàn phím. Đối tác của anh ta hóa trang thành "bạn gái AI" của anh ta, được trang bị một con dao đẫm máu và các bộ phận giả trông giống như máy móc.

(Người phát ngôn của OpenSea Galper Lập luận phản bác là vẻ ngoài của Finzer giống như ngẫu hứng, rằng anh ấy chỉ xuất hiện để chụp ảnh, bước trên tấm thảm màu cam rồi vội vã về nhà nhận cuộc gọi công việc và tiếp tục lên kế hoạch cho một sự thay đổi lớn cho công ty khởi nghiệp của mình )

Ba ngày sau, một ngày sau khi cựu Giám đốc điều hành FTX Sam Bankman-Fried bị kết tội lừa đảo, OpenSea tuyên bố sa thải quy mô lớn, dẫn đến hơn 100 nhân viên nghỉ việc, chiếm khoảng 56% tổng số nhân viên. nói tại

"Đó là một vụ cá cược lớn và khá triệt để," sau này ông nói với các nhân viên.

Theo một bản ghi nhớ mà Finzer gửi cho nhân viên, những nhân viên rời đi đã nhận được 4 tháng tiền thôi việc và 6 tháng bảo hiểm y tế, cùng các phúc lợi khác.

Finzer đã mời những nhân viên còn lại đến một cuộc họp bên ngoài để thảo luận về hướng đi mới của công ty. “Mục tiêu thực sự của những thay đổi này là chuyển từ vị trí người theo sau sang người dẫn đầu”, ông nói trong cuộc họp toàn thể tại một biệt thự ở Hollywood từng thuộc sở hữu của Katy Perry và Russell Brand, theo một tài liệu mà tôi có được.

Theo thành viên nhóm điều hành Lorens Huculak trong cuộc họp chung, OpenSea có kế hoạch "trở thành cửa ngõ vào Web3", đề cập đến ý tưởng rằng Internet trong tương lai sẽ dựa trên blockchain. Công ty khởi nghiệp có kế hoạch viết lại nhiều mã để giúp người dùng theo dõi các giao dịch tiền điện tử trên nền tảng dễ dàng hơn mà không cần phải truy cập các trang web khác, Huculak cho biết: “Chúng tôi sẽ trở thành một công cụ tổng hợp, không chỉ các chuỗi tổng hợp mà còn cả giao thức, thị trường, tính thanh khoản khác nhau, bao gồm cả token."

Theo một nguồn tin quen thuộc với sản phẩm mới, bản cải tiến sản phẩm cũng bao gồm các tính năng sẽ giúp OpenSea trở nên tốt hơn. cạnh tranh với Blur. Họ nói: “Đây chỉ là bản đóng gói lại của OpenSea Pro,” đề cập đến một phần của nền tảng OpenSea dành riêng cho các nhà đầu cơ NFT. Tuy nhiên, một nhân viên hiện tại phản đối đặc điểm này, nói rằng việc khởi chạy lại không chỉ nhằm mục đích nâng cấp và bổ sung chức năng để các nhà giao dịch theo dõi giao dịch. Tuy nhiên, nhân viên này từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết về việc khởi động lại.

Galper cho biết trong một tuyên bố: "Kế hoạch 2.0 của chúng tôi là bí mật."

Rõ ràng , tầm nhìn về sản phẩm mới và tình trạng sa thải hàng loạt ban đầu không truyền cảm hứng cho nhân viên hoặc nhà đầu tư. Ngay sau khi chuyển đổi, The Information đưa tin rằng Coatue Management, một trong những người ủng hộ lớn nhất của OpenSea, đã thực sự hạ mức định giá của công ty khởi nghiệp xuống chỉ còn 1,4 tỷ USD trong quý 2 năm 2023, giảm đáng kể so với mức 13,3 tỷ USD hai năm trước đó.

Một số giám đốc điều hành của OpenSea sau đó đã rời đi sau khi bị sa thải, bao gồm cả cố vấn chung, phó chủ tịch điều hành, giám đốc nhân sự và giám đốc truyền thông. Theo thông tin liên lạc nội bộ của công ty, OpenSea đang cung cấp cho những nhân viên còn lại khoản thưởng 20% bằng tiền mặt trên mức lương hiện tại của họ để giữ chân họ.

(“Chúng tôi trả tiền để những người không muốn ở lại OpenSea rời đi và những người tin tưởng vào tương lai của công ty đã chọn ở lại và giúp chúng tôi xây dựng nó,” Galper nói )

Giữa làn sóng rời đi, các giám đốc điều hành lo ngại rằng sẽ không có phụ nữ trong số các kỹ sư hoặc giám đốc sản phẩm còn lại, đặc biệt là kể từ khi một số đã rời công ty, theo tài liệu nội bộ thì có người phàn nàn về vấn đề phân biệt giới tính.

(OpenSea trước đây đã thuê một điều tra viên bên ngoài để xem xét một trong những khiếu nại, người này đã xác định rằng khiếu nại đó là vô căn cứ.)

Galper cho biết trong một tuyên bố: "Nếu chúng tôi nhận được khiếu nại của nhân viên, chúng tôi sẽ xem xét nghiêm túc và điều tra kịp thời. Mọi cáo buộc về phân biệt giới tính đều chưa được chứng minh và chúng tôi chưa bao giờ tiến hành bất kỳ cuộc điều tra nào về chủ đề tranh tụng, trọng tài hoặc hòa giải."

Một người nói: “Bây giờ đã bớt nhảm nhí hơn rất nhiều, như tin nhắn và cuộc họp trên Slack.” Một người khác nói: “Tôi rất ngạc nhiên khi mọi người quay lại nhanh chóng như vậy. 》

NFT sẽ không kết thúc với sự suy tàn của OpenSea

Trong chuyến thăm NFT That của tôi Cùng một ngày mùa xuân ở .NYC, tôi đến một bến tàu trên sông Hudson.

Đối thủ cạnh tranh của OpenSea là Magic Eden đang tổ chức cái gọi là "Bữa tiệc du thuyền Degen" trên một sòng bạc nổi được chuyển đổi thành thuyền tiệc tùng. Dưới trời mưa, tôi xếp hàng chờ lên thuyền và trò chuyện với James Woods, một nhà sưu tập có chiếc áo phông in hình NFT mà anh ấy sở hữu: một con chim đeo kính râm đen, đội mũ thủy thủ và mặc áo hoodie màu hồng. Woods, người cũng đeo kính râm, mũ thủy thủ và áo hoodie cho biết: “Tôi cố gắng ăn mặc như thế này tại bất kỳ sự kiện nào liên quan đến NFT hoặc sự kiện quan trọng trong cuộc đời mình. Anh ấy thậm chí còn ăn mặc như thế này trong buổi hẹn hò đầu tiên ở sòng bạc: "Mọi việc diễn ra tốt đẹp."

Cuối cùng, chúng tôi lên tàu. Có các tác phẩm điêu khắc trên băng, DJ, đồ ăn miễn phí (như tiệc buffet tại quán bar mitzvah, một người tham dự đã nói với tôi), rượu miễn phí, thang máy mạ vàng và nước tăng lực. Tôi đã nói chuyện với một anh chàng tự xưng là “Breads” và một anh chàng tên là “Toast” (cả hai đã có một cuộc hội ngộ đầy đam mê), một anh chàng cho biết “Cyber Frogs” đã thay đổi cuộc đời anh ấy, và một anh chàng tên là A lady with a đồ chơi nhồi bông có tên "Chonky".

Hầu hết những người tôi trò chuyện đều có đánh giá không tốt về OpenSea. Dù sao thì tôi cũng đang ở trên lãnh thổ của kẻ thù. “Thay vì tăng cường hỗ trợ những người sáng tạo biến họ thành nền tảng giao dịch tốt nhất trên thị trường,” Woods nói, đề cập đến quyết định của OpenSea không thực thi thanh toán tiền bản quyền, “thay vào đó, họ đã phản bội tất cả chúng tôi.”

Du thuyền lắc lư bên này bên kia trong mưa, nhưng chúng tôi chưa bao giờ rời bến. Cơn bão quá dữ dội. Cuối cùng, trên tầng ba, tôi trò chuyện với Yin Zhuoxun, người đồng sáng lập và COO của Magic Eden. Giống như OpenSea, Magic Eden được hỗ trợ bởi các công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng và được định giá hơn 1 tỷ USD dựa trên vòng cấp vốn gần đây nhất. Yin, người có biệt danh là Z, nói với tôi: “Đây không phải là ngành mà bạn ngồi đếm gà”. Blur đã đánh cắp những nhà giao dịch NFT khó tính khỏi OpenSea, nhưng Magic Eden dường như đang tước đoạt sự phổ biến của OpenSea đối với những người sáng tạo. Vào tháng 2, Yuga Labs, công ty đứng sau Câu lạc bộ du thuyền Bored Ape và các bộ sưu tập NFT blue-chip khác, đã ra mắt một thị trường cạnh tranh với Magic Eden. Theo dữ liệu của DappRadar, vào tháng 4, công ty của Yin đã vượt qua OpenSea và Blur về khối lượng giao dịch NFT hàng tháng.

Bất chấp tình trạng hỗn loạn của thị trường, hầu hết những người mà tôi đã phỏng vấn quan tâm đến tài chính trong ngành NFT đều lạc quan về tương lai của nó.

“Nếu ai đó nghĩ rằng OpenSea đang suy thoái và do đó NFT đã chết thì họ đã nhầm,” TJ Fuller, đồng sáng lập của Forgotten Runes, một công ty mà A dự án giả tưởng cho phép người hâm mộ sở hữu các nhân vật dưới dạng NFT, anh ấy tin rằng công nghệ này vẫn còn đổi mới: "Việc chúng tôi giao dịch NFT ở đâu không quan trọng."

Hầu hết các cựu nhân viên của OpenSea mà tôi đã nói chuyện cũng thấy các trường hợp sử dụng trong tương lai của các mã thông báo này: vé tham dự các sự kiện trực tiếp hoặc trong trò chơi điện tử nơi người dùng có thể nói cụ thể hơn rằng họ sở hữu các vật phẩm. Tuy nhiên, một số người nói thêm rằng văn hóa đầu cơ vì mục đích đầu cơ hiện nay không thể mở rộng ra ngoài những người đam mê tiền điện tử. Một cựu nhân viên nói: “Tôi nghĩ cách nó được thực hiện khá tệ”. "Tôi không nghĩ việc bán ảnh JPEG là đáng giá."

Khi kết thúc bữa tiệc trên du thuyền, tôi bước ra khỏi sàn nhảy và đi ngang qua một anh chàng đang trông giống như một chàng trai Metallica đang thổi sáo, nói lời tạm biệt với Woods đội chiếc mũ thủy thủ. Khi được hỏi suy nghĩ cuối cùng của mình về NFT, anh ấy nói: "Hãy mua chúng dưới dạng đồ sưu tầm. Đừng mong kiếm tiền từ chúng."

Đối với OpenSea, điều này có thể là một gợi ý tốt. Theo một tài liệu nội bộ mà tôi có được, công ty lỗ khoảng 30 triệu USD trong ba quý đầu năm 2023. (Tuy nhiên, họ dự kiến việc sa thải vào tháng 11 sẽ giảm chi phí của công ty vào năm 2024.) Vào tháng 6, khối lượng giao dịch trên nền tảng của họ đã giảm xuống mức thấp chưa từng thấy trước cơn sốt NFT vào đầu năm 2021, theo DappRadar.

OpenSea vẫn được tài trợ đầy đủ. Theo một tài liệu nội bộ, tính đến tháng 11 năm 2023, nó có 438 triệu đô la Mỹ tiền mặt và 45 triệu đô la Mỹ dự trữ tiền điện tử và nó đang dựa vào những khoản tiền này với hy vọng rằng quá trình chuyển đổi "2.0" sẽ giúp nó vượt qua khó khăn.

Finzer nói rằng anh hy vọng công ty khởi nghiệp của mình có thể xây dựng một đại dương chứ không phải một thủy cung

Nhưng nếu NFT Thị trường tiếp tục suy giảm và OpenSea sẽ không dẫn đầu đại dương sưu tầm kỹ thuật số - nó sẽ chìm trong nước

Liên kết gốc